Historyczne Porozumienie Smithsonian z 1971 r, może być uznane za koniec ściśle określonych kursów walut, koniec dominacji złota oraz reorganizację par walutowych z 4,5% pasmem handlowym. Jednakże, ugoda była katastrofalna dla USA a najbardziej korzystna dla europejskiej oraz japońskiej ekonomii, ponieważ uchwalono klauzulę dotyczącą obniżenia wartości waluty USA. Porozumienie może przykuwać godną zapamiętania uwagę historyczną, jednakże fakt, iż państwo dobrowolnie decyduje się na dewaluację ma długotrwałe konsekwencje dla ekonomii, ponieważ obniżenie wartości waluty jest gwarancją deflacji oraz ogromnego deficytu w budżecie i handlu. Przez lata, po uchwaleniu Porozumienia, dolar amerykański stracił na wartości około 8% doprowadzając do ceny złota 800$ za uncję (koniec lat 70.)z powodu swojego oddłużenia co do dolara oraz boomu w branży surowcowej, który potrwał do późnych lat 70. Oba czynniki są sutkiem tracącego na wartości dolara. By w pełni zrozumieć Porozumienie Smithsonian oraz jego postanowienia, pomóc może szybki spacer po Bretton Woods.

Bretton Woods

Lata 30. Ubiegłego wieku były świadkiem leseferystycznego podejścia. Swobodny obieg walut zagrożony był nie tylko przez destabilizację oraz rywalizację gospodarczą z mniejszymi państwami a kursy walut niesprawiedliwie zniechęcały do handlu i inwestycji. I tak pojawił się Bretton Woods w 1944 i ustabilizował system poprzez nowy system monetarny, który ustanowił wartość waluty do wymiany złota. Interwencja rządu była dopuszczalna jeśli 1% balansu płatności państwa spadnie do poziomu nierówności. Wymienne waluty były ustanowione do 35$ a SA mogło kupować i sprzedawać złoto by utrzymać cenę. Odkąd dolar amerykański był jedyną stabilną walutą, Stany Zjednoczone zarządzały systemem poprzez Międzynarodowy Fundusz Monetarny (IMF) oraz zostały jego głównym finansistą. Doprowadziło to do licznych wycieków dolara do światowych gospodarek finansowych, doprowadzając do olbrzymiego deficytu w USA. Powód tego był taki, iż USA było właścicielem większości oficjalnych rezerw złota w latach 40. Jak wiele mógł być wart dolar z ogromnym deficytem, za którym stało złoto podczas gdy świat liczył w końcu na jakiś wzrost? Niesamowicie trudne położenie.

Rozwiązanie problemu (Smithsonian)

Naprawienie deficytu oznaczało ograniczenie dolara a pogłębiający się deficyt mógł podkopać jego wartość. Oba przypadki były niezwykle krzywdzące dla Europy oraz Japonii. Więc, siła dolara osłabła powodując spekulacje nad walutą w stylu lat 30. Poza USA, którego waluta poparta była przez złoto. Potrzebne były zmiany, ponieważ USA nie mogło zatrzymać deficytu, gdy europejskie i japońskie gospodarki zagrożone były przez gigantyczną nadwyżkę budżetową. Odpowiedzią na ten problem było Porozumienie Smithsonian. Państwa ponownie musiały przeorganizować system walutowy zgadzając się na dewaluację dolara, nowe pary walutowe oraz pasmo walutowe 4.5% z 2.25% na najwyższym i najniższym paśmie w handlu. Rok po podpisaniu ugody, Nixon usunął USA z systemu waluty złotej z powodu ciągłego spadku dolara oraz ograniczenia balansu płatności. Stąd, USA rozpoczęło interwencje poprzez rynek swapowy a potem poprzez Europę, by wzmocnić jej walutę. Była to pierwsza interwencja od czasów załapania po Porozumieniu Smithsonian. Prawie dwa lata później waluty przepływały spokojnie, ponieważ USA odmówiło wprowadzeniu w życie postanowień, po dwukrotnemu podniesieniu ceny złota w okresie dwóch lat.

Swobodny obieg walut

Swobodny obieg walut to termin niewłaściwy ponieważ handlowcy zapewniali, iż kursy walut nie spadną poza ustanowione poziomy. Państwa nie miały złota ani ilości waluty, którą można by dać w zastaw do IMF a zaopatrzenie USA w dolary oraz złoto musiało być przeznaczone na sfinansowanie systemu. Dzięki temu, dolar amerykański stał się rezerwową walutą świata, tymczasową walutą do finansowania. Jednak USA miało tak dużo złota oraz dolarów, iż zgodnie z gospodarką po drugiej wojnie światowej, nie dało się zapobiec wybuchowi Bretton Woods. Jeśli by się to nie wydarzyło, Stany Zjednoczone zniszczyły by swoją własną gospodarkę na rzecz wzrostu Europy i Japonii. Bretton Woods oraz Porozumienie Smithsonian nie były systemami monetarnymi, które umożliwiły na handel walutowy poparty dekretem opartym na podaży i popycie otwartego rynku. Zamiast tego, Bretton Woods –a później Porozumienie Smithsonian były systemem monetarnym zaprojektowanym ku zarządzaniu oraz handlu inwestycjami dokonywanymi przez Międzynarodowy Fundusz Monetarny, ale finansowanymi przez USA. Gdy USA dały w zastaw swoje złoto i dolary, powstały Specjalne Prawa Ciągnienia udzielające kredyty oraz umożliwiające ich wykorzystywanie wobec walut innych państw w celu swobodnego handlu. W tym przypadku, USA musiało naprawić cenę swojej waluty, by inne państwa mogły ustalić swoją wartość co do dolara i uzyskać dostęp do kredytu. Dla dużych państw było to rozwiązanie genialne, jednakże dla niewielkich – krzywdzące, ponieważ nie miały wystarczająco złota lub dolarów by uzyskać kredyt. Stąd, przez wiele lat aż do drugiej wojny światowej miała miejsce znaczna dysproporcja walutowa. Czas na handel, kurs walut zorientowany na rynek dla handlowców detalicznych ciągle był nieosiągalny. Znacznie później, wsparciem dla państw nie mających dostępu do systemu handlu panującego na świecie wyszedł z pomącą ważony dolar używany do handlu. Jednakże opcja ta pojawiła się po uchwaleniu ogromnej ilości ugod.

Międzynarodowy Fundusz Monetarny (IMF)

Potrzeba pojawienia się IMF była w tym przypadku najistotniejsza. IMF zapewniał, iż centralni bankowcy z całego świata nie zdominują kursu walut na swój sposób oraz w połączeniu z innymi państwami – zapobiegało gospodarczej rywalizacji. System wartości nominalnej pozwolił, by handel mógł być wyrównany dzięki kredytom handlowym. Zrównanie to oznaczało opieranie ceny waluty na jej balansie płatności. Jeśli balas płatności zbyt spadał, IMF pozwalało by obecna cena mogła być odpowiednio dostosowana w górę lub w dół.

Podsumowanie

Mimo tego, iż Porozumienie Smithsonian nie było idealne i w zasadzie zaszkodziło na pewien czas USA, było to narzędzie niezbędne do powstania obecnego, ukierunkowanego na rynek kursu walut.