Światek Bitcoin poważnie panikował 24 lutego 2014 o 18:23. Właśnie wtedy, obiecujący bloger Bitcoin Ryan Selkis wstawił post w którym opisał niezweryfikowany raport mówiący, iż Mt. Gox (popularny serwis Bitcoin) może stracić nawet 745,000 BTC (jednostki walutowej Bitcoin). Liczba ta miała się przekładać na 400 milionów dolarów (obecna cena). Kilka godzin później, blogger wstawił post źródłowy, dokument o nazwie „Szkic Strategii Kryzysowej” znajdujący się w cyfrowej bibliotece Scribd. Tekst mówił o desperackim, cztero-częściowym planie, który miałby pozwolić na uchronienie Mt. Gox przed niewypłacalnością. Zgodnie z Biznesem FOX, dyrektor generalny Mt. Gox – Mark Karpeles przyznał konsultantowi finansowemu Jonowi Fisherze w internetowej pogawędce, że dokument był „mniej więcej” precyzyjny, chociaż zaprzeczył, iż zapoczątkował go Mt. Gox. Bardzo szybko, strona Mt. Gox zaczęła wygasać nie wyświetlając nic poza pustą stroną a raport dotyczący Mt Gox przedostał się do najpopularniejszych mediów taich jak Coindesk (najważniejsza strona informacyjna Bitcoin) oraz New York Times. 24 lutego, szefowie przemysłowi Mt. Gox zebrali się by wydać oświadczenie obronne dotyczące „niewypłacalności” zapewniając opinię publiczną, iż była ona niechcianym efektem ubocznym a przemysł jako całość jest zdecydowanie bardziej godny zaufania.

Rankiem, 25 lutego strona Mt. Gox wyświetliła następujący komunikat:

Drodzy użytkownicy Mt. Gox. W świetle najnowszych wydarzeń i raportów oraz potencjalnych negatywnych następstw operacji w Mt. Gox została podjęta decyzja o całkowitym zamknięciu wszystkich transakcji, w celu ochrony dobra naszej strony oraz wszystkich użytkowników. Będziemy dokładnie przyglądać się sytuacji i odpowiednio reagować.

Z wyrazami szacunku

Załoga Mt. Gox

Cena Bitcoin była rekordowa. Rankiem 24 lutego, Winkdex – indeks cen Bitcoin wyliczany używając ważonych średnich cen najważniejszych trzech transakcji, wynosił 600$. Następnej nocy spadł do 437.35$, jednak do czasu pisania tego artykułu cena z powrotem wzrosła do 558$.

Tego właśnie ranka, Mt. Gox wystosowało wiadomość:

26 lutego 2014 r.
Drodzy użytkownicy Mt. Gox. W związku z licznymi spekulacjami dotyczącymi Mt. Gox i jego przyszłości, pragnę wykorzystać tę sposobność i zapewnić wszystkich, iż jestem ciągle w Japonii i pracuję niezwykle ciężko z wsparciem rozmaitych osób, by znaleźć rozwiązanie problemu. Co więcej, pragnę uprzejmie prosić by powstrzymywali się Państwo przed zadawaniem pytań naszej załodze: była ona poinstruowana by nie udzielać najmniejszej nawet informacji. Proszę odwiedzać tą stronę w celu śledzenia bieżących ogłoszeń i uaktualnień.

Z wyrazami szacunku

Mark Karpeles

Czym jest Bitcoin?

Bitcoin to wirtualna waluta zapoczątkowana w 2009 r. Realizuje pomysły zapisane na białej kartce przez tajemniczego Satoshi Nakamoto, którego prawdziwa tożsamość nie została jeszcze ustalona. Bitcoin oferuje obietnicę niższych niż tradycyjne opłat za transakcje. Jest operowany przez zdecentralizowane władze inne niż rząd. Balans Bitcoin utrzymywany jest poprzez używanie publicznych i prywatnych „kluczy” – długich zestawów liczb i liter, które połączone są przez matematyczny zapis algorytmowi, który został wykorzystany do ich wygenerowania. Klucz publiczny (podobny do numeru bankowego) służy jako adres, który jest publikowany całemu światu i przez który wszyscy mogą wysyłać Bitcoin. Klucz prywatny (podobny do pinu bankowego) jest strzeżony i udostępniany tylko by uwiarygodnić transakcje. Bitcoins nie istnieją namacalnie. Chodzi jedynie o balans pomiędzy prywatnymi a publicznymi kluczami. Ten balans jest utrzymywany przez rejestr publiczny transakcji Bitcoin, który jest weryfikowany przez ogromne siły komputerów. Jeśli ktoś chciałby manipulować rejestrem, musiałby też kontrolować ponad połową siły komputerowej dedykowanej weryfikacji rejestru Bitcoin oraz używać jej celowo w niezdrowej intencji. Niezależni klienci i firmy, które posiadają swoje własne siły komputerowe oraz uczestniczą w życiu internetowym (zwani „szperaczami”) są motywowani do wyszukiwania nagród (wypuszczenie na świat nowej Bitcoin) oraz opłat transakcyjnych w Bitcoin. Szperacze mogą być uznawani za zdecentralizowane siły zapewniające wiarygodność Bitcoin. Nowy Bitcoin jest wypuszczany dla Szperaczy na dokładnym, jednak często spadającym wskaźniku, takim jak całkowite zasoby Bitcoin, wynoszące 21 milionów. Ilość ujawniona to 12.4 milionów Bitcoin. Jeden Bitcoin jest podzielna przez osiem miejsc po przecinku i gdy trzeba (i gdy akceptują to Szperacze) może zostać nawet rozszerzona na więcej miejsc po przecinku.

Czym dokładnie jest Mt. Gox?

Mt. Gox to system Bitcoin mający siedzibę w Tokyo. Jedna z pierwszych transakcji miała tutaj miejsce 18 czerwca 2010 r. i od tej pory Mt. Gox stał się największym systemem pod względem popularności oferujący szybkie transakcje w niskich kosztach. Kiedy był dostępny, użytkownicy mogli założyć konto i wymieniać konkretną walutę na Bitcoin i odwrotnie. Zamówienia mogły być dokonywane przez stronę internetową albo aplikację Mt. Gox (API), która pozwalała niektórym transakcjom być zautomatyzowanymi. Zamówienia mogły być dokonywane po cenach rynkowych (albo innych, określonych cenach) i były egzekwowane praktycznie natychmiastowo. Niewykonane transakcje mogły być anulowane. W Stanach Zjednoczonych, przed wyceną przez Departament Bezpieczeństwa Wewnętrznego w maju 2013 r. użytkownicy mogli wysyłać dolary do Mt. Gox przez serwis online Dwolla. Po wycenie, jedynym sposobem przekazania gotówki Mt. Gox z USA stał się wewnętrzny transfer. Użytkownicy z Unii Europejskiej mogli korzystać z transferu SEPA. Dla podwójnej autentyczności, Mt Gox zezwolił użytkowanie YubiKeys (urządzeniu USB) co stało się kolejnym krokiem do pełnej autentyczności. Mt. Gox odpowiedzialny był na utrzymywanie balansu użytkowników w walucie rzeczywistej i w Bitcoin, chociaż nigdy nie poleca się używania wymian dla przechowywania Bitcoin. Wniosek z tego taki, iż na wymianę powinno się pozostawiać tylko ilość pieniędzy jaką chcemy handlować.

Co prawdopodobnie wywołało upadek Mt. Gox?

7 lutego Mt. Gox wstrzymał wszystkie wypłaty gotówki obwiniając pewną znaną „sprawę” związaną z protokołem zwanym „giętkość transakcji”, w których numer identyfikujący transakcji może być zmanipulowany zanim zostanie zatwierdzony przez Bitcoin. W „Szkicu Strategii Kryzysowej” napisane jest, iż brakowało prawie 745,000 z powodu kradzieży związanej z giętkością transakcji. Owa giętkość to aspekt protokołu, z którego Mt. Gox nie bardzo chciał się rozliczyć jednak który mógł doprowadzić go do niepowodzenia weryfikacji transakcji. Ta bardzo widoczna pomyłka mogła umożliwić ludziom rozkradzenie całych zasobów Bitcoins poprzez zwykłą prośbę o wypłatę, przyglądanie się sieci, gdy Mt. Gox transmitował transakcje sieci Bitcoin, powielanie transakcji, zmiany numerów identyfikacyjnych transakcji a potem propagowanie zmodyfikowanych wersji przez całą sieć. Możliwości ataku doprowadziłyby do wysłania zamówionych ilości, jednak z różnymi numerami identyfikacyjnymi niż te umieszczone przez Mt. Gox. W takim przypadku, złodziej mógłby śmiało twierdzić, że wypłata Bitcoins nigdy nie została wysłana, nawet gdy otrzymał on swój balans. Gdyby istniała odpowiednia świadomość tej giętkości transakcji, było by możliwe i bardzo prawdopodobne, że w pewnej chwili Mt. Gox miał by automatyczny system na miejscu, który sprawdzałby numery identyfikacyjne transakcji przed próbami pobrania środków. By chronić się przed takimi atakami, Mt. Gox powinien również sprawdzać, czy balans zostawał wysyłany na odpowiednie adresy.
Zamiast tego, wydaje się wielce prawdopodobne, że system Mt. Gox automatycznie rozpoznawał, że transakcja z numerem identyfikacyjnym oryginalnie transmitowanym do sieci nie wpłynęła do publicznego rejestru. System wtedy notował, iż fundusze nie były wypłacone i wysyłał je ponownie. Stąd, w szybkim czasie złodzieje mogli rabować Mt. Gox raz za razem, jak podawał „Szkic Strategii Kryzysowej”. Podstawowym pytaniem, które nie doczekało się jeszcze odpowiedzi jest: skoro „Szkic Strategii Kryzysowej” jest poprawny, jak to możliwe, iż Mt. Gox było okradane przez tak długi czas (szkic sugeruje, że ciągnęło się to latami) i nikt nie zauważył podstawowych niezgodności w księgowości pomiędzy kontami użytkowników a magazynami Bitcoin?

Historia oblężonego kłopotami Mt. Gox

Mt. Gox od dawna borykał się z problemami. W czerwcu 2011 r. miało miejsce znaczące naruszenie bezpieczeństwa, gdy nazwy kont oraz hasła użytkowników były narażone na ujawnienie. A w maju 2013 r. amerykański Departament Bezpieczeństwa Wewnętrznego oskarżył Mt. Gox o operacje na niezarejestrowanych pieniądzach na terenie USA. Powyższe problemy łącznie z kwestiami niespełnionych wypłat funduszy pochodzących z wymian, które znacznie narastały przez ostatnich kilka miesięcy, oraz ogólny brak profesjonaności doprowadził wielu użytkowników Bitcoin do potępienia niekompetencji Mt. Gox. Andreas Antonopoulos powiedział w swoim internetowym podkaście „Pogadajmy o Bitcoin”, iż problemem z Mt. Gox jest „błazenada oraz niekompetentne zarządzanie od samego początku, utrzymujące się przez trzy lata.” Andreas Brownworth, guru przełomowych technologii z Cambridge, opisał Mt. Gox w wywiadzie dla Investopedii jako „firmę mamuśki i tatuśka” oraz powiedział, że problemy z 24 lutego „nie były do końca nie do przewidzenia.” Anreas powiedział również, że „ogólnie rzecz biorąc, bardzo dobrze się dzieje, gdy słaby gracz odpada z gry.”

Jaki wpływ ma upadek Mt. Gox na przyszłość Bitcoin?

Komentarz Andreasa ilustruje fakt, iż społeczność Bitcoin nie postrzega sytuacji Mt. Gox jako koniec świata. James D’Angelo z Brooklynu (nazywany przez niektórych ewangelistą Bitcoin) porównał tą sytuację z incydentem mającym miejsce w październiku ubiegłego roku, gdy Silk Road (miejsce wykorzystywane do zamawiania nielegalnych dóbr w Bitcoins) został zamknięty za złamanie prawa. D’Angelo powiedział Investopedii: „Gdy Silk Road padło, ceny spadły bardziej niż 24 lutego. Wtedy wszyscy myśleli, że przez taki skandal nastąpi koniec Bitcoin, ponieważ gospodarka Bitocin wydawała się współpracować z Silk Road. W zasadzie jednak, wielki ciężar spadł ludziom z serc. Tak samo będzie z Mt. Gox.”

Podsumowanie

Mt. Gox to miejsce wymiany powstałe we wczesnych dniach istnienia Bitcoin, które było dowodzone przez niedoświadczonych ludzi. Jego niewypłacalność oraz nadciągający upadek były czymś, co było do przewidzenia. Mimo tego, iż może wydawać się, że jest to plama na honorze całego przemysłu, nie świadczy to o porażce całego systemu Bitcoin. Jego pozostałe gałęzie dobrze prosperują i mają szansę na odsunięcie w cień niepowodzenia Mt. Gox.