Bitcoin to waluta wirtualna, która istnieje praktycznie w całym wirtualnym królestwie, czym różni się od walut takich jak dolar i euro. Wzrastająca ilość orędowników popiera jej użycie jako walutę alternatywną, którą można płacić za dobra oraz usługi, tak jak ma to miejsce w przypadku walut konwencjonalnych. Bitcoin jest pierwszą i najbardziej popularną krypto walutą, lub walutą używającą kryptografii (spójrz „Definicje i kluczowe koncepty” na końcu artykułu) w celu kontrolowania jej wytwarzania, administrowania oraz bezpieczeństwa. Bitcoin powołana została do życia w 2009 r. przez tajemniczą osobę (bądź grupę ludzi) o pseudonimie Satoshi Nakamoto, którego prawdziwa tożsamość nie jest jeszcze znana. Porzucił on ten projekt w 2010 r. Swój rozkwit, bitcoin przeżyła w 2013 r., gdy jej wartość gwałtownie wzrosła w ciągu dwóch miesięcy (od 22$ w lutym, do rekordowego 266$ w kwietniu. U szczytu sławy, krypto waluta osiągnęła wartość rynkową szacowaną na ponad 2 biliony dolarów.
Bitcoin kontra waluta tradycyjna
Bitcoin różni się od waluty tradycyjnej w kilku bardzo podstawowych sposobach opisanych poniżej (upraszczając, użyjemy dolara jako odpowiednik waluty tradycyjnej)
- Bitcoin używa technologii P2P bez centralnej autoryzacji: Bitcoin jest walutą zdecentralizowaną, która używa technologii P2P, bez centralnej autoryzacji. Wszystkie funkcje takie jak emisja Bitcoin, procesy transakcyjne oraz weryfikacja przeprowadzane są przez sieć, bez centralnego nadzorcy albo agencji, która by to nadzorowała. Waluta tradycyjna natomiast jest emitowana przez banki centralne jako część zarządzania polityką monetarną państwa. W USA jedynie Rezerwy Federalne mają władzę emisji dolara, jest to również centralny dowódca prowadzący politykę monetarną, nadzorujący bank oraz utrzymujący stabilizację finansową i zapewniający usługi finansowe instytucjom depozytowym.
- Bitcoin jest głównie cyfrowa: Chociaż fizyczne Bitcoin są dostępne u firm takich jak Casascius i BitBills, Bitcoin został zaprojektowany by służyć jako waluta cyfrowa. Fizyczne Bitcoin to coś na kształt nowinki i ideą przedstawienia waluty namacalnie, zgodnie z wolą najbardziej zagorzałych zwolenników pomysłu. Dolar natomiast, istnieje głównie w formie fizycznej; balans na twoim koncie może być w ciągu kilku minut skonwertowany na walutę fizyczną, jeśli tego chcesz.
- Bitcoin ma maksymalny limit 21 milionów: Całkowita ilość Bitcoin jaka może zostać wyemitowana to 21 milionów. Proces „wydobycia” Bitcoin obecnie tworzy 25 Bitcoin co każde 10 minut. Ilość ta, dzielona jest na pół co 4 lata, tak by limit nie został przekroczony do roku 2140. Krytycy Bitcoin ostrzegają, iż limit ten nie jest wystarczająco duży, jednak zwolennicy utrzymują, że odkąd Bitcoin wyrażany jest do ósmego miejsca po przecinku, ilość ułamkowych Bitcoin (zwanych „satoshis”) zdecydowanie wystarczy dla wszystkich aplikacji. Z drugiej strony, waluta tradycyjna może być emitowana bez żadnych limitów.
- Bitcoin to złożony produkt: Koncepcja krypto waluty jest w zasadzie zawiła i abstrakcyjna. Pełne zrozumienie jej działania wymaga znacznego stopnia wiedzy technicznej.
- Bitcoin ma limitowaną akceptację: Akceptacja Bitcoin nie może póki co być dokonywana przez stacjonarne serwisy, chociaż możliwe, że się to zmieni. Dolar, z drugiej strony, ma akceptacje praktycznie na całym świecie jako waluta rezerwy światowej.
- Transakcje Bitcoin mają ograniczenia: Transakcja Bitcoin potrzebuje 10 min na zatwierdzenie. Transakcje nie polegają również zwrotom. Ograniczenia te nie dotyczą waluty tradycyjnej, gdzie transakcje kredytowe i debetowe potwierdzane są w ciągu sekund, niektóre mogą zostać unieważnione.
- Balanse Bitcoin nie są ubezpieczone: Oznacza to, że jeśli stracisz Bitcoin z jakiegoś powodu, przykładowo przez zniszczenie twardego dysku, albo kradzież internetowego portfela przez hakera, twój balans wypada z biznesu – nie masz nic w zanadrzu. Balanse walut przechowywane w bankach są ubezpieczone przeciwko wydarzeniom takim jak upadek banku. Ubezpieczają je agencje takie jak Federalna Korporacja Ubezpieczeń w USA.
Jak działa Bitcoin?
Powiedzmy, że chcesz przetestować płynność Bitcoin. Pierwszą rzeczą, którą musisz zrobić jako nowy użytkownik jest zainstalowanie wirtualnego portfela na swoim komputerze, albo urządzeniu mobilnym. Portfel ten to po prostu darmowy, otwarty program,, który wygeneruje twój pierwszy oraz kolejny adres Bitcoin. Są trzy typy portfeli: oprogramowanie do zainstalowania na komputerze, program mobilny albo internetowy, który zlokalizowany jest na stronie internetowej dostawcy zarządzającego Bitcoin. Bitcoin używa publicznego klucza szyfrowania dla bezpieczeństwa. Oznacza to, ze jeśli nowy adres Bitcoin jest wygenerowany, para kluczy kryptograficznych składająca się z publicznego oraz prywatnego klucza, które są unikalnym, długim, zestawieniem liter i cyfr, zostaje nam wygenerowana. Każdy adres ma swój własny balans Bitcoin, więc wszystko, co musisz zrobić, to nabyć pewną ilość Bitcoin, która będzie przechowywana na jednym z twoich adresów. Możesz nabyć Bitcoins w kilka sposobów – kupując je z kantorów Bitcoin takich jak Mt. Gox lub Bitstamp, albo poprzez serwisy takie jak BitInstant, które umożliwiają transfer funduszy pomiędzy kantorami Bitcoin i wspierają rozmaite mechanizmy płatności. Zauważ, że wszystkie transakcjie Bitcoin są przechowywane publicznie oraz stale w sieci Bitcoin. Oznacz to, że balans oraz transakcje z każdego adresu Bitcoin są widoczne dla każdego. Eksperci jednak polecają, by właściciele Bitcoin stworzyli nowe adresy dla każdej transakcji, co podniosło by prywatność użytkowników oraz wzmocniło bezpieczeństwo. Gdy stworzysz już adres Bitcoin i nabędziesz swoje Bitcoins, możesz używać ich dla każdej transakcji, której właściciele akceptują Bitcoin jako środek płatności. Właściciel taki, przyśle ci adres, na który musisz wysłać swoje Bitcoin. Transakcja zajmuje sekundy, jednakże weryfikacja może trwać nawet 10 minut. Wszystkie transakcje Bitcoin, bez żadnego wyjątku, dzielą log publiczny znany jako „Block chain” w celu potwierdzenia, iż strona, która wydaje Bitocin, naprawdę je posiada oraz w celu zapobiegania oszustwom oraz podwajania kosztów. Czemu weryfikacja i potwierdzenie transakcji trwa tak długo? Ponieważ skomplikowane algorytmy uwzględnione w „wydobywaniu” Bitcoin (spójrz na wyjaśnienie poniżej) wymagają czasu do rozszyfrowania, nawet dla najbardziej potężnych mechanizmów komputerowych.
Przykładowe transakcje Bitcoin
Powiedzmy, że chcesz zrobić płatność online firmie BitChamp używając 5 Bitcoin, które masz w swoim wirtualnym portfelu.
Poniżej cztery kroki takiej transakcji:
- BitChamp tworzy nowy adres Bitcoin i kieruje cię, byś przesłał na niego pieniądze. Wytwarza się wtedy prywatny klucz (znany tylko BitChamp) oraz klucz prywatny (znany tobie oraz wszystkim innym) Zauważ, że tak jak sprzedawca nie musi znać twojej fizycznej tożsamości, gdy płacisz gotówką, nie musisz też się ujawniać BitChamp i możesz pozostać anonimowy.
- Instruujesz swojego klienta Bitcoin (czyli darmowy program Bitcoin, który zainstalowałeś) by przetransferował 5 Bitcoins z twojego portfela na adres BitChamp. To jest wiadomość transakcji.
- Twój klient Bitcoin elektronicznie „podpisze” wymagania transakcji prywatnym kluczem, adresu na który transferujesz Bitcoin. Pamiętaj, że klucz publiczny jest dostępny dla każdego po weryfikacji podpisu.
- Twoja transakcja jest przekazywana sieci Bitcoin oraz w ciągu kilku minut ulegnie weryfikacji. W końcu, 5 Bitcoins zostało skutecznie przetransferowanych z twojego portfela na adres BitChamp.
Zauważ, że tylko dwa pierwsze kroki wymagają interwencji sprzedawcy oraz twojej, jako kupującego. Pozostałe dwa kroki są generowane automatycznie przez oprogramowanie Bitcoin. Najważniejsze jest bezpieczne przechowywanie swojego prywatnego klucza. W przeciwnym razie, każdy, kto uzyska prywatny klucz będzie mógł kontrolować Bitcoin na danym adresie i używać ich do oszustw.
Wady i zalety Bitcoins
Bitcoins ma liczne zalety:
- Jako pierwsza krypto waluta, która zawładnęła opinią publiczną, Bitcoin ma czołową pozycję na tym polu i niesamowicie wyprzeda konkurencję.
- Całkowita emisja ograniczona jest do 21 milionów, co prawdopodobnie nie ulegnie deflacji ponieważ nie ma możliwości ogromnego napływu nowych bitcoin.
- Jako waluta zdecentralizowana, Bitcoin nie podlega interwencji rządu oraz żadnej manipulacji.
- Transakcje są znacznie tańsze niż w przypadku walut tradycyjnych
Z drugiej strony, wady to między innymi:
- Cena Bitocoin jest bardzo chwiejna, co sprawia trudność w ocenieniu jej prawdziwej wartości. Przez to istnieje ryzyko strat inwestowania w krypto walutę.
- Anonimowość Bitcoin może zachęcać do nielegalnego jej użytkowania oraz zwiększać ryzyko oszustw podatkowych, stręczycielstwa, hazardu oraz podstępnego przejmowania kontroli nad walutą.
- Fakt, iż bitcoin istnieje głównie w formie wirtualnej czyni ją podatną na straty.
Wnioski
Bitcoin uczynił znaczący postęp w swoim wcieleniu w życie oraz użyciu odkąd pojawił się w 2009 r. Jego ewolucja przez następne kilka lat określi, czy waluta wirtualna stanie się zintegrowaną częścią światowego systemu finansowego, czy pozostanie graczem niszowym.
Definicje oraz kluczowe koncepty:
Kryptografia odnosi się do praktyk oraz technik używania enkrypcji dla bezpiecznej komunikacji i transmisji danych oraz informacji. Sieć P2P, grupa komputerów jest połączona by dzielić się zasobami i informacjami przez użytkowników. Nie ma centralnej lokalizacji tej sieci. Jest całkowitym przeciwieństwem typowej sieci klient-serwer, gdzie centralny serwer kontroluje poziom dostępu użytkowników do zasobów sieci. Popularne aplikacje używające P2P to np. Skype czy BitTorrent. Wydobywanie Bitcoin odnosi się do skomputeryzowanych zadań generowania Bitcoin. Każdy komputer może generować Bitcoin poprzez darmowe aplikacje, jednakże naprawdę ogromna ilość siły komputerowej potrzebna jest do rozwiązania ekstremalnie skomplikowanych algorytmów, które są rozwiązaniami dla Bitcoin. Proces wydobywania jest skomplikowany i wymaga używania zaawansowanych pojęć typu funkcje oraz wartości kryptograficzne. Upraszczając, wydobywcy Bitcoin używają potężnych sił komputerowych by przeistaczać transakcje Bitcoin co 10 min w nowe bloki. Wydobywcy ci, programują więc komputery by rozwiązywały rozmaite kody potrzebne do weryfikacji transakcji. Jest to proces bardzo wymagający. Pierwszy wydobywca, który rozwiąże algorytm i zweryfikuje transakcje, przesyła rezultat całej sieci Bitcoin. Gdy zostanie potwierdzony przez resztę sieci, blok dodany jest do „Block chain”. Każdy blok zawiera konkretną ilość Bitcoin jako transakcje bazowe, które są wypłacane sukcesywnym wydobywcom. Nagroda ta wynosiła 50 Bitcoins, gdy system startował w 2009 r., jednakże została zmniejszona o połowę w listopadzie 2012 r. i będzie się zmniejszać o połowę co cztery lata.
Enkrypcja publicznego klucza15
łączy klucz publiczny z prywatnym. Gdy klucz publiczny dostępny jest dla każdego, odpowiadający mu klucz prywatny jest przechowywany bezpiecznie w portfelu wirtualnym oraz jest przeważnie chroniony hasłem. Każda transakcja Bitcoin jest opatrzona kluczem prywatnym, będąc matematycznym dowodem na to, że pochodzi on od danego użytkownika konkretnego adresu oraz zapobiegając zmianie transakcji, gdy już została zarejestrowana. Ponieważ pary kluczy zależą od siebie matematycznie, wszystkie dane oraz informacje opatrzone kluczem prywatnym mogą być rozszyfrowane tylko z odpowiadającym kluczem publicznym, i vice versa. Podwójne wydawanie oznacza wydanie tej samej ilości waluty wirtualnej dwukrotnie, coś co nie jest możliwe w przypadku waluty tradycyjnej.