Jednym z największych źródeł nieporozumień wśród osób nowych na rynku walut jest standard wyceny walut. W tym rozdziale zajmiemy się kosztem walut oraz ich funkcjonowaniem w rynku parami walutowymi.
Wycena
Wycena waluty odbywa się w relacji do innych walut, stąd jej wartość jest odzwierciedleniem wartości innych. Analogicznie więc, jeśli chcesz określić kurs walut pomiędzy dolarem amerykańskim (USD) a japońskim jenem (JPY), wycena waluty wygląda następująco:
USD/JPY = 119.50
Określa się to jako parę walutową. Waluta po lewej jest podstawą walutową, a ta po prawej nazwana jest walutą kwotowaną. Podstawa walutowa (w tym przypadku dolar amerykański) jest zawsze równa jednej jednostce (w tym przypadku 1 dolar USD), a waluta kwotowana (w tym przypadku japoński jen) jest odpowiednikiem podstawy walutowej w innej walucie. Wycena ta oznacza, że 1 dolar = 119.50 japońskich jenów. Innymi słowy, za jednego dolara możemy kupić 119.50 japońskich jenów. Wycena w forex przedstawia skróty od walut, którymi operujemy.
Bezpośrednia i Niebezpośrednia wycena walut
Są dwa sposoby, by wyceniać pary walutowe – bezpośrednia i niebezpośrednia. Wycena bezpośrednia jest po prostu parą walutową, w której krajowa waluta jest podstawą walutową. W wycenie niebezpośredniej natomiast, waluta krajowa jest walutą kwotowaną. Więc, gdy twoją domową walutą jest dolar kanadyjski a walutą obcą dolar amerykański, bezpośrednia wycena będzie wyglądać następująco: CAD/USD, a wycena niebezpośrednia: USD/CAD. Bezpośrednia wycena zmienia obcą walutę, a krajowa waluta pozostaje niezmiennie jedną jednostką. W przypadku niebezpośredniej wyceny, krajowa waluta jest zmienna a obca pozostaje w wymiarze jednej jednostki.
Na przykład, jeśli dolar kanadyjski jest naszą walutą krajową, a wycena bezpośrednia wynosi 0,85CAD/USD oznacza to, że za jednego dolara kanadyjskiego możemy nabyć 0,85 dolara amerykańskiego. Wskaźnik wymiany niebezpośredniej jest dokładnie odwrotny(1/0,85), czyli 1.18USD/CAD – za jednego dolara amerykańskiego możemy nabyć 1.18 dolara kanadyjskiego.
Rynek transakcji natychmiastowych forex najczęściej operuje wariacjami na temat dolara amerykańskiego. Jest to najczęstsza podstawa walutowa w parach walutowych. W tym przypadku, nazywa się to wyceną bezpośrednią. Tyczy się to powyższej pary walutowej USD/JPY, która mówi nam, iż 1 dolar amerykański to równowartość 119,50 japońskich jenów.
Jednakże, nie wszystkie waluty mają w swej podstawie dolara amerykańskiego. Waluty Królowej – te, które historycznie związane są z Wielką Brytanią (funt brytyjski, dolar australijski i nowozelandzki) są wyceniane jako podstawa walutowa przeciwko dolarowi amerykańskiemu. Euro, które jest walutą całkiem nową, jest wyceniane na tej samej zasadzie. W tych przypadkach, dolar amerykański jest walutą kwotowaną, a kurs wymiany walut jest ustalany wobec metody niebezpośredniej. Stąd wskaźnik EUR/USD wynosi 1,25 co oznacza, iż 1 euro to odpowiednik 1,25 dolara amerykańskiego.
Większość kursów wymiany walut jest wycenianych do czwartego miejsca po przecinku (za wyjątkiem japońskiego jedna, który wyceniany jest do dwóch miejsc po przecinku.)
Transakcja Krzyżowa
Sytuacja, w trakcie której we wskaźniku walutowym brakuje dolara amerykańskiego jako jednego ze składników nazywana jest transakcją krzyżową. Najczęstszymi parami transakcji krzyżowych są EUR/GBP, EUR/CHF oraz EUR/JPY. Te pary zwiększają możliwości handlowe forex, jednak należy zauważyć, że nie są tak często używane jak te, które zawierają dolara amerykańskiego (zwane również parami głównymi).
(Po więcej szczegółów dotyczących transakcji krzyżowych zajrzyj do „Spraw by Transakcja Krzyżowa była Twoim Szefem”)
Ceny kupna i sprzedaży
Tak jak na każdym innym rynku finansowym, podczas handlu walutami spotykamy się z ceną kupna (ang. Bid price) i ceną sprzedaży (ang. Ask price). Oczywiście są one związane z podstawą walutową. Gdy kupujemy parę walutową, cena sprzedaży odnosi się do ilości waluty kwotowanej, która musi być zapłacona w celu kupna jednej jednostki podstawy walutowej, lub do ceny, za którą rynek sprzeda jedną jednostkę podstawy walutowej w stosunku do waluty kwotowanej.
Cena kupna używana jest podczas sprzedaży par walutowych i oddaje wartość jaką waluta kwotowana osiągnie podczas sprzedaży jednej jednostki podstawy walutowej, lub cenę, jaką zapłaci rynek za walutę kwotowaną w stosunku do podstawy walutowej.
Cena po lewej stronie to cena kupna, a cena po prawej to cena sprzedaży (umieszcza się jedynie dwa ostatnie miejsca po przecinku pełnej kwoty). Zauważ, że cena kupna jest zawsze mniejsza niż cena sprzedaży. Spójrzmy na przykład:
US/CAD= 1,2000/05
Cena kupna (Bid)= 1,2000
Cena sprzedaży (Ask)=1,2005
Jeśli chcesz kupić tą parę walutową, oznacza to, iż planujesz zakupić podstawę walutową i stąd patrzysz na cenę sprzedaży by sprawdzić ile (w dolarach kanadyjskich) rynek liczy sobie za nią w dolarach amerykańskich. Wedle ceny sprzedaży, możesz kupić jednego dolara amerykańskiego za 1,2005 dolarów kanadyjskich.
Jednakże, by sprzedać tą parę walut, bądź sprzedać podstawę walutową w zamian za walutę kwotowaną, musisz patrzeć na cenę kupna. Powie ci ona, iż rynek kupi jednego dolara amerykańskiego podstawy walutowej (sprzedajesz na rynek podstawę walutową) za cenę równoważną 1,2000 dolarów kanadyjskich, które są walutą kwotowaną.
Niezależnie od tego, która waluta jest wyceniana jako pierwsza (podstawa walutowa) zawsze jest ona tą, w której odbywa się transakcja. Kupujesz bądź sprzedajesz podstawę walutową. Walutą, której używasz do kupna bądź sprzedaży operujesz w celu ustalenia ceny odpowiednich par walutowych na rynku transakcji natychmiastowych.
Spread i Pip
Różnica między ceną kupna a ceną sprzedaży nazywa się Spread. Patrząc na podaną wycenę: EUR/USD=1,2500/03, Spread wynosi 0,0003 lub 3 Pips (inaczej zwane punktami). Chociaż te wskaźniki mogą wydawać się nieistotne, nawet najmniejsze ich zmiany mogą przynieść zmiany w wymiarze tysięcy dolarów, zarobionych bądź straconych. To jeden z najważniejszych powodów, dla których tak wielu spekulantów interesuje się rynkiem forex; nawet najmniejszy ruch cen może przynieść ogromny zysk.
Pip to najmniejsza możliwa zmiana, którą może przynieść dana cena w jednostce czasu. W przypadku dolara amerykańskiego, funta brytyjskiego lub szwajcarskiego franka, jeden Pip wynosi 0,0001. W przypadku japońskiego jena, jeden Pip wyniesie o,01 ponieważ waluta jest podawana do dwóch miejsc po przecinku. Więc, w wycenie forex USD/CHF Pip wynosić będzie 0,0001 franka szwajcarskiego. Większość walut oscyluje w skali od 100 do 150 Pips dziennie.
Pary walutowe, Rynek transakcji terminowych, Rynek przyszły
Jedną z kluczowych, technicznych kwestii wyróżniającą forex od innych rynków jest sposób, w jaki waluty są wyceniane. W rynku transakcji terminowych bądź w rynku przyszłym, wymiana walut zawsze odbywa się w stosunku do dolara amerykańskiego. Oznacza to, ze wycena przeprowadzana jest przez określenie ile dolarów amerykańskich jest potrzebne by kupić jedną jednostkę innej waluty. Pamiętaj, iż w rynku transakcji natychmiastowych niektóre waluty są wyceniane wobec dolara amerykańskiego, podczas gdy w innych przypadkach, to dolar amerykański wyceniany jest w stosunku do innych walu. Wobec tego, rynek transakcji terminowych/rynek przyszły oraz rynek transakcji natychmiastowych nie zawsze są wobec siebie równoległe.
Na przykład, w rynku transakcji natychmiastowych, funt brytyjski wyceniany jest wobec dolara amerykańskiego jako GBP/USD. W taki sam więc sposób zostanie wyceniony na rynku transakcji terminowych oraz rynku przyszłym. Stąd, gdy funt brytyjski wzmocni się wobec dolara amerykańskiego na rynku transakcji natychmiastowych, wzrośnie również na rynku transakcji terminowych i rynku przyszłym.
Z drugiej strony, gdy spojrzymy na wskaźnik kursu walut dla dolara amerykańskiego i japońskiego jena, pierwszy jest wyceniany na podstawie drugiego. Na rynku transakcji natychmiastowych, wycena wyniesie na przykład 115, co oznacza, że za jeden dolar amerykański możemy nabyć 115 japońskich jenów. W przyszłym rynku, wycena wyglądać będzie 1/115 lub .0087, co oznacza, ze jeden japoński jen może kupić .0087 amerykańskiego dolara. W tym przypadku wzrost wskaźnika USD/JPY można porównać do spadku w przyszłej wartości jena ponieważ dolar amerykański wzrósł w stosunku do JPY i stąd za jeden jen będzie można nabyć mniej dolarów amerykańskich.
Teraz, gdy już wiesz nieco więcej o wycenie walut, możemy przejść do do korzyści i ryzyka związanego z handlem walutami.