W gwałtownym świecie wymiany walut, siedem walut zdecydowanie dominuje w kolejności hierarchicznej. Jednakże niektóre pozycje mają tendencję do wymieniania się miejscami. Ruchy te decydują o kolejności szczebli w drabinie Forex. Ostatnimi laty, spora ilość „drugo gatunkowych” walut osiągnęła znaczne wzrosty na światowym rynku Forex, stając się tym samym sporym wyzwaniem dla ustanowionej hierarchii. Podczas, gdy niektóre z tych siedmiu walut mogą być oczywiste – inne nie są. Zanim zagłębimy się w najważniejsze waluty, spójrzmy szybko na kolosalny światowy rynek forex, oraz waluty, które dominują w transakcjach.

Gwałtowna zmiana w światowym Forex

Co 3 letnia ankieta Banku Rozrachunków Międzynarodowych (BIS) jest prawdopodobnie najbardziej wiarygodnym źródłem informacji handlowych o światowym Forex. Zgodnie z ankietą przeprowadzoną w kwietniu 2013 r. aktywność na światowym rynku Forex szacowana była na 5.3 tryliona dolarów amerykańskich dziennie w tym miesiącu, co jest wzrostem o 33% co do danych z 2010 r. Od 2001 r. natomiast nastąpił wzrost niemal czterokrotny. Szacuje się, iż całkowite obroty Forex spadną do 5 trylionów, co nadal będzie 25% wzrostem od 2010 r. Oczekiwania zwrotu w polityce monetarnej Japonii prowadzą do szczególnej aktywności na Forex – wejścia jena na wyższą pozycję niż pokazywała ankieta z kwietnia 2013 r.

Ustabilizowana hierarchia Forex

Ankieta BIS pokazuje, że dolar amerykański nadal jest numerem jeden przy bardzo szerokiej marży, w kontraście do okazjonalnych spekulacji nad ewentualnym spadkiem „dolca”. Transakcje dolara amerykańskiego szacowane są na 87,0% udziałów dziennych transakcji Forex w kwietniu 2013 r. (Zauważ, że dwie waluty są zaangażowane w każdą transakcję, suma procent więc wynosi 200% a nie 100%).
Następne trzy miejsca zajmowane są przez euro (33.4% udziałów), japońskiego jena (23%) oraz funt brytyjski (11.8%). Wśród najważniejszych walut, handel jenem wzrósł najbardziej (63% od czasu ankiety w 2010 r.). Te cztery najważniejsze waluty, miały te same pozycje w ciągu tego tysiąclecia, chociaż ich całkowite udziały zmieniają swoje wartości na przestrzeni lat. Następne trzy waluty na kwiecień 2013 r. to dolar australijski, frank szwajcarski oraz dolar kanadyjski. Te waluty wymieniły się miejscami od 2001 r. Przykładowo, dolar australijski był wtedy na 7 miejscu, ale podwoił swoje udziały i awansował na piąte miejsce w 2013 r.

Wyzwania walutowe dla obecnego stanu rzeczy

Cztery z siedmiu „drugorzędnych” walut łatwo zidentyfikować, bo należą do najważniejszych gospodarek, lub BRIC – real brazylijski, rubl rosyjski, rupia indyjska oraz renminbi (juan) chiński. Inne trzy waluty są mniej oczywiste – meksykański peso, lira turecka oraz rand południowoafrykański. Całkowite udziały tych walut wzrósł średnio o 6.2% w 2010 r. do 10.8% w 2013 r. Zauważ, że te siedem walut należy do wschodzących gospodarek rynkowych (EME). Nastąpił niewiarygodny wzrost w dziennych udziałach niektórych z tych walut. Największe były zanotowane przez meksykańskie peso, juana chińskiego oraz rubla rosyjskiego. Zwrot w meksykańskim peso nastąpił o 171% od 2010 r. do 135 biliona dolarów w 2013 r., dając walucie 2.5% udziałów całego rynku i numer 8 wśród najważniejszych walut świata. Jednakże, największy wzrost zanotowany został przez juana chińskiego, 250% od 2010 r. do 120 bilionów dolarów w 2013 r. dając mu numer 9. Rubl rosyjski zanotował wzrost o 140% z 85 bilionów dolarów, umożliwiając wzrost o 4 miejsca z 2010 r. na miejsce 12 w rankingu z 2013 r. Wzrost udziałów takich walut odbija się kosztem głównych walut, takich jak euro, frank szwajcarski i dolar kanadyjski. Biorąc pod uwagę międzynarodową rolę euro w kryzysie, który wybuchł w 2010 r. wskaźnik euro wzrósł jedynie o 15% z 2010 r. do 1.8 tryliona dolarów dziennie. Chociaż euro pozostaje drugą, najważniejszą walutą na świecie, jego udziały w globalnym rynku Forex zmalały o prawie 6 punktów procentowych do 33.4% w 2013 r.

Carry trade i „wrażliwa piątka”

Wysoko „wylewarowane” carry trade mogą częściowo wyjaśniać wzrastający potencjał walut EME, jednakże to nie jedyny powód. Większość z tych siedmiu walut oferuje wysokie stopy procentowe, przez co są dobrym celem dla carry trade. Przykładowo, 22 maja 2014 uzysk na 10 letnich obligacjach rządowych w kilku z tych państw wyglądał następująco – Brazylia 11.18%, Indie 8.71% i RPA 8.04%. Kontrastowo dla tych uzysków – USA – 2.25% 10 letniego Skarbu. Łatwo więc zobaczyć, które stopy procentowe były najbardziej kuszące dla najbystrzejszych handlowców.
Jednakże wysokie stopy procentowe oferowane przez państwa EME są czymś spowodowane – nagłą inflacją. Duża ilość tych gospodarek wzmaga się z problemami strukturalnymi takimi jak deficyt budżetowy. W zasadzie, te słabe podstawy ekonomiczne doprowadziły Morgan Stanely (MS) do zidentyfikowania państw EME jako grupa „wrażliwej piątki” – Brazylia, Indonezja, Indie, RPA i Turca. Te pięć gospodarek ma średnio 4.0% deficyt budżetowy i 7.5% inflacji. Obawy, iż uściślona polityka monetarna USA utrudni tym państwom nabywanie obcego kapitału, spowodowała gwałtowny spadek w ich walucie oraz wartościach akcji od lata 2013 do początków 2014 r. Na podstawie analizy BIS, ilościowe strategie Forex takie jak carry trades i natychmiastowe transakcje nie powinny być przyczynami gwałtownego wzrostu od 2010 r. do 2013 r. Przez ten czas, kurczące się różnice w stopach procentowych na skutek uproszczonej polityki monetarnej wielu banków, zawężenie skali handlowej dla najważniejszych walut oraz nagłe akcje polityczne – takie jak ta podjęta przez Centralny Bank Europejski w czasie kryzysu debetowego – sprawiły, że nastąpiły ciężkie czasy dla strategii „wiosłowych”. W rezultacie fundusze hedgingowe doświadczyły wypływów, z aktywami spadającymi ze szczytu 35 bilionów dolarów w 2007-8 r. do tylko 10 bilionów w 2013 r.

Co więc kieruje obrotem Forex?

W oparciu o dane BIS, są trzy główne czynniki odpowiedzialne za nagły wzrost obrotów forex gospodarek EME:

• Specjalna potrzeba pochodnych OTC: Wzrost EME nastąpił na skutek bardzo silnego zapotrzebowania na rynek ORT (od 41% w okresie 2010-13 r. z 380 bilionów dolarów do 535 bilionów dolarów) w porównaniu ze wzrostem 17% na rynku transakcji natychmiastowych. Popiera to pogląd, iż potrzeby hedgingowe i spekulacje nad portfelami obcych inwestorów to najważniejszy czynnik zwiększonych obrotów FX.
• „Internacjonalizacja” walut EME: Handel zagraniczny – albo handel walutą poza miejscem, gdzie jest wydawana – jest wskaźnikiem internacjonalizacji waluty. Zagraniczne składniki zanotowały znaczący wzrost w walutach EME, zwłaszcza dla walut azjatyckich takich jak juan oraz rupia, z handlem zagranicznym szacowanym na 35% wzrost z 41% w 2010-13. Chiński juan odgrywa narastającą rolę w Azji, ze wzrostem zagranicznym o 86 bilionów dolarów dziennie, czyli 72% wartości handlowej zagranicznej.
• „Finalizacja” walut EME: w ciągu dekad, wzrost światowej gospodarki Forex był znacznie większy niż wzrost światowego handlu. Wzrost w EME nie jest jedynym przykładem tego trendu, podkreślając iż „finalizacja” tych walut będzie dalej postępować. Mówi to nam, iż połowa wartości wzrostowych Forex może być przełożona na lepsze przepływy portfeli Forex, z analizą BIS sugerującą pozytywną relację pomiędzy napływem portfeli a wypływem rynków EME. Przykładowo 10% wzrost w między granicznym przepływie funduszy związany jest z 7% wzrostem światowego obrotu Forex dla walut azjatyckich i 10% wzrost dla walut latynoamerykańskich.

Tabela poniżej pokazuje rozrost jaki nastąpił w GDP oraz całkowity handel (import i eksport dóbr i usług) dla 7 gospodarek. Wskaźnik rocznego obrotu Forex (obliczony na postawie 250 dni roboczych w roku) dla GDP w wysokości 3.6 dla Chin do 39 dla RPA, porównane ze średnią 63 dla 7 najważniejszych walut. Tym samym, finalizacja tych 7 walut, nie powinna się zmienić.

Podsumowanie

Jeśli te 7 gospodarek nadal będzie się rozwijać, kombinacja zabezpieczeń, spekulacji, internacjonalizacji oraz financjalizacji może prowadzić je do jeszcze większych udziałów w obrotach Forex w przewidywalnej przyszłości.