Istnieje ogromna porcja suchej teorii dotycząca systemu walutowego. Może nie jest koniecznie wykorzystywana w codziennym handlu na rynku Forex, jednak warto ją zgłębić by zrozumieć działanie giełdy walutowej.

Najważniejsze teorie ekonomiczne w forex dotyczą teorii warunków parzystości. Warunek parzystości jest ekonomicznym wytłumaczeniem ceny po której dwie waluty powinny być wymienione, w oparciu o czynniki takie jak inflacja czy stopień zainteresowania. Ekonomiczne teorie sugerują, że gdy warunek parzystości nie jest zachowany, uczestnicy rynku mają możliwość dokonywania transakcji arbitrażowych. Jednakże, tak jak w innych rynkach są one ujawniane i eliminowane zanim nawet indywidualny inwestor będzie miał możliwość ich dokonać. Inne teorie oparte są na czynnikach ekonomicznych takich jak handel, wzrost kapitału praz sposób w jaki państwo przewodzi swoim operacjom. Przyjrzymy się pokrótce każdej z nich.

Główne teorie:

Parytet Siły Nabywczej

Parytet Siły Nabywczej (z ang. Purchasing Power Parity – PPP) to teoria ekonomiczna mówiąca iż różnica w poziomie cen występujących pomiędzy dwoma krajami powinna być odpowiednia do tej, która pojawia się po regulacji kursu walut. Podstawa tej teorii jest prawo jednej ceny, gdzie koszt identycznego dobra powinien być taki sam na całym świecie. W oparciu o tą teorię, jeśli jest duża różnica w cenach tego samego produktu między dwoma państwami po dostosowaniu kursu walut, pojawia się możliwość transakcji arbitrażowej, ponieważ produkt może być pozyskany przez państwo, które sprzeda go za niższą cenę.

Względny wzór Parytetu Siły Nabywczej wygląda następująco:

Gdzie „e” oznacza wskaźnik zmiany w kursie walut a ‚π1’ i ‚π2 reprezentują wskaźniki inflacji odpowiednio dla państwa numer 1 i 2.

Przykładowo, jeśli wskaźnik inflacji w państwie XYZ wynosi 10% a w państwie ABC 5%, wtedy waluta państwa ABC powinna wzrosnąć o 4,76% wobec państwa XYZ.

Parytet Stopy Procentowej

Idea Parytetu Stopy Procentowej (ang. Interest Rate Parity IRP) jest podobna do Parytetu Siły Nabywczej, ponieważ sugeruje, że nie będzie możliwości arbitrażowych, jeśli dwa rynki w dwóch innych państwach będą miały podobne wskaźniki zainteresowania, dopóki ryzyko będzie takie same. Podstawy tej teorii są również prawem dla ceny – kupno inwestycji w jednym państwie powinno przynieść taki sam zwrot inwestycji w drugim państwie, inaczej kurs walut będzie musiał się dostosować do wyrównania różnicy.

Wzór dla wyliczenia Parytetu Stopy Procentowej wygląda następująco:

Gdzie „F” reprezentuje przyszłą zmianę w kursie walut, „S” błyskawiczną zmianę w kursie walut, „i1” to wskaźnik zainteresowania w państwie nr 1, a „i2” to wskaźnik zainteresowania w kraju nr 2.

Międzynarodowy efekt rybaka

Międzynarodowy efekt rybaka (ang. International Fisher Effect IFE) to teoria sugerująca, iż kurs wymiany między dwoma państwami powinien się zmieniać w ilości podobnej do różnicy pomiędzy ich nominalnymi wskaźnikami zainteresowania. Jeśli nominalny wskaźnik w jednym państwie jest niższy niż w drugim, waluta państwa z niższym wskaźnikiem powinna wzrosnąć wobec tego z wyższym o taką samą wartość.

Wzór pozwalający wyliczyć międzynarodowy efekt rybaka wygląda następująco:

Gdzie „e” oznacza wskaźnik zmian w kursie walut a „i1” oraz „i2” reprezentują wskaźniki inflacji dla państw nr 1 oraz nr 2.

Teoria bilansu płatniczego

Bilans płatniczy danego państwa składa się z dwóch elementów – konta bieżącego oraz konta kapitałowego, które badają przypływ i odpływ dóbr dla danego państwa. Bilans płatniczy, przygląda się kontu bieżącemu, które jest kontem zajmującym się handlem dobrami materialnymi by nakreślić ideę kierunków kursu walut.

Jeśli państwo prowadzi duże konto bieżące i pojawia się nadwyżka bądź deficyt, jest to znak, iż kurs walut tego państwa nie osiąga równowagi, więc będzie się musiał przystosować w przeciągu czasu. Jeśli w państwie jest duży deficyt (więcej importów niż eksportów), domowa waluta straci na wartości. Z drugiej strony, nadwyżka doprowadzi do jej wzrostu.

Teorię bilansu płatniczego można określić wzorem:

Gdzie BCA to bilans konta bieżącego, BKA konta kapitałowego a BRA to balans na koncie rezerwowym.

Model prawdziwej różnicy stóp procentowych

Model prawdziwej różnicy stóp procentowych mówi, że państwa z wyższą stopą procentową będą przeżywać wzrost swoich walut wobec walut państw z niższą stopą procentową. Powodem tego jest fakt, iż inwestorzy z całego świata zainwestują swoje pieniądze do państw z wysokimi wskaźnikami po to, by uzyskać wysoki wzrost, czym podbiją wartość waluty.

Model rynku aktywów

Model rynku aktywów skupia się na przepływie pieniędzy obcych inwestorów do państwa w celu pozyskiwania aktywów takich jak papiery wartościowe, obligacje i inne instrumenty finansowe. Jeśli państwo zauważa ogromny przepływ obcych inwestycji, wartość jej waluty powinna wzrosnąć, ponieważ krajowa waluta musi być nabywana przez tych obcych inwestorów. Ta teoria dotyczy konta kapitałowego balansu płatniczego porównanego do bieżącego konta wedle najważniejszej zasady. Ten model zdobył największe poparcie jako konto kapitałowe państw, dla których konto bieżące jest mniej istotne jako sposób na wzrost międzynarodowego przepływu pieniędzy.

Model monetarny

Uwaga modelu monetarnego jest skupiona na polityce monetarnej danego kraju, by pomóc ustalić kurs wymiany. Polityka monetarna państwa zajmuje się zaopatrzeniami pieniężnymi tego państwa, co jest określone przez stopę procentową ustaloną przez banki centralne oraz ilość pieniędzy drukowaną przez skarb państwa. Państwa, które przyjęły politykę monetarną, która gwałtownie powiększyła ich zasoby finansowe zauważą nacisk inflacyjny w związku ze zwiększoną ilością pieniędzy w obiegu. Taka sytuacja prowadzi do dewaluacji waluty.

Te teorie(oparte na przypuszczeniach i idealnych sytuacjach) pomagają zilustrować podstawy walut oraz wpływ jaki wywierają na nie czynniki ekonomiczne. Jednakże, fakt, iż istnieje tak wiele teorii konfliktowych, prowadzi do trudności w stwierdzeniu ich 100% skuteczności w przewidywaniu wahań w kursie walut. Ich znaczenie będzie się różnić w różnych rynkowych środowiskach, mimo wszystko jednak dobrze jest znać podstawy każdej z nich.

Dane ekonomiczne

Teorie ekonomiczne mogą zmieniać kursy długoterminowo, jednak znaczniejszy wpływ mają na zmiany krótkoterminowe; z dnia na dzień, bądź z tygodnia na tydzień. Często mawia się, że największe firmy na świecie są w państwach, których waluta przede wszystkim jest współdzielona w tym kraju. Dane ekonomiczne takie jak produkt krajowy brutto, są często uznawane jako najnowsze dane odnośnie zarobków firmy. W ten sam sposób, finansowe wiadomości oraz bieżące wydarzenia mogą mieć ogromny wpływ na kierunek, w którym podąży waluta danego państwa. Zmiany w stopach procentowych, inflacja, bezrobocie, zaufanie konsumentów, PKB, polityczna stabilizacja itp. mogą łatwo doprowadzić do ogromnych strat jak i zysków zależnych od natury nadchodzących wieści i obecnego stanu danego państwa.

Ilość ekonomicznych wieści ze świata przekazywanych każdego dnia może być zastraszająca, jednak im więcej spędzamy czasu na pojmowaniu zasad forex, tym większe rozeznanie nabywamy w tym, które wiadomości są najbardziej istotne. Lista poniżej przedstawia kilka ekonomicznych wskaźników, które uważane są za najbardziej wpływowe – niezależnie z jakiego państwa pochodzą wiadomości.

Dane dotyczące zatrudnienia

Większość państw regularnie ujawnia informacje dotyczące stanu zatrudnienia. W Stanach Zjednoczonych, te informacje określane są jako liczba zatrudnionych poza sektorem rolniczym. Podawane są do wiadomości publicznej w każdy pierwszy piątek miesiąca przez Biuro Statystyki Pracy. W większości przypadków, silny wzrost zatrudnienia oznacza, że państwo cieszy się dobrze prosperującą ekonomią, a silny spadek oznacza możliwe jej problemy. Jeśli waluta przechodzi w ostatnim czasie problemy ekonomiczne, wysoki wskaźnik zatrudnienia może podwyższyć wartość waluty ponieważ jest oznaką zdrowej, odnowionej ekonomii. Z drugiej strony, wysoki wskaźnik zatrudnienia może doprowadzić również do inflacji przez co zmniejsza się wartość waluty. Innymi słowy, dane ekonomiczne i ruchy waluty zawsze zależą od okoliczności zaistniałych w momencie ich ujawniania.

Stopa procentowa

Przy zgłębianiu teorii ekonomicznych, mogliśmy zaobserwować, ze stopy procentowe są niezwykle ważne dla rynku forex. Uczestnicy rynku w kwestii stopy procentowej najbardziej skupiają się na zmianach jakie centralne banki dokonują w stawce bazowej, która używana jest do przystosowania zasobów monetarnych oraz do wdrażania polityki monetarnej danego państwa. W USA, Komitet Otwartego Rynku decyduje o stawce bazowej lub stawce, którą bank komercyjne mogą pożyczać skarbowi Stanów Zjednoczonych. Komitet Otwartego Rynku spotyka się osiem razy w ciągu roku, by podejmować decyzje o wzroście, zmniejszeniu, bądź braku zmian w stawce bazowej. Każde spotkanie, co do minuty jest niezwykle istotne. (By dowiedzieć się więcej o bankach centralnych zajrzyj na „Poznaj Najważniejsze Banki Centralne”).

Inflacja

Wskaźnik inflacji pokazuje wzrost i spadek poziomu cen podczas danego okresu czasu. Dzięki dokładnej ilości dóbr i usług w danej gospodarce ekonomicznej, są one używane do obliczenia zmian w cenach. Wzrost ceny jest oznaką inflacji, która sugeruje, że państwo napotka w niedługim czasie spadek wartości waluty. W Stanach Zjednoczonych, wskaźnik inflacji jest pokazywany przez Wskaźnik Cen Detalicznych, który przekazywany jest do wiadomości publicznej przez Biuro Statystyki Pracy.

Produkt krajowy brutto

Produkt krajowy brutto danego państwa to ilość wszystkich dóbr i usług, wygenerowanych przez państwo w danym okresie czasu. Wskaźnik PKB dzieli się na cztery kategorie: prywatna konsumpcja, wydatki rządowe, wydatki biznesowe i całkowity eksport netto. PKB jest uważane za najlepszą całkowitą miarę zdrowia ekonomii danego kraju. Im zdrowsza ekonomia danego państwa, tym bardziej jest ono atrakcyjne dla zagranicznych inwestorów, co może zaowocować wzrostem wartości waluty (gdyż pieniądze przypływają do kraju). W USA, dane te ujawniane są przez Biuro Analizy Ekonomicznej raz w miesiącu, w trzecim bądź czwartym jego tygodniu.

Sprzedaż detaliczna

Sprzedaż detaliczna określa ilość dokonanych sprzedaży w trakcie danego okresu czasu, odzwierciedlając wydatki konsumentów. Miara sama w sobie nie spogląda na wszystkie sklepy, lecz podobnie jak PKB używa grup sklepów o różnych profilach sprzedaży, po to by zrozumieć wydatki konsumentów. Miara ta daje również członkom rynku pomysły na to, jak wzmocnić ekonomię, gdyż wzrastające wydatki są oznaką silnej gospodarki. W USA informacje o sprzedaży detalicznej ujawnia Departament Handlu w połowie miesiąca.

Towary trwałego użytku

Dane dotyczące towarów trwałego użytku(te z datą żywotności ponad trzy lata) wskazują na ilość dóbr, które są zamawiane, dostarczane oraz nieobsadzane w ciągu jednostki czasu. Te dobra to przykładowo samochody i urządzenia. Dają one ekonomistom pojęcie o wydatkach indywidualnych dokonywanych na towaru trwałego użytku, jak również podkreślają zdrowotność sektora przemysłowego. Wskaźnik ten umożliwia uczestnikom rynku spojrzeć na zdrowie danej gospodarki. W USA jest on ujawniany przez Departament Hadlu, około 26 dnia każdego miesiąca.

Handel i przepływ kapitału

Relacje pomiędzy państwami prowadzą do ogromnego przepływu monetarnego co ma oczywiście znaczący wpływ na wartość waluty. Jak wspominaliśmy wcześniej, państwo, które importuje więcej niż eksportuje może zaobserwować spadek swej waluty w odniesieniu do prób zakupu waluty państwa eksportującego. Co więcej, wzrost inwestycji w państwie może doprowadzić do istotnego wzrostu wartości danej waluty.

Dane związane z przepływem handlowym wskazują na różnicę pomiędzy eksportem a importem w danym państwie, z uwzględnieniem deficytu handlowego, który pojawia się gdy wskaźnik importu przewyższa wskaźnik eksportu. W Stanach Zjednoczonych, Departament Handlu ujawnia dane handlowe na miesięcznej podstawie, co pokazuje ilość dóbr i usług, które USA wyeksportowało i importowało w ciągu ostatniego miesiąca. Dane związane z przepływem kapitału pokazują różnicę w ilości waluty, która została pozyskana w wyniku inwestycji i/oraz eksport waluty, która została sprzedana na obce inwestycje i/lub import. Państwo, które podlega wielu zagranicznym inwestycjom, gdzie zewnętrzni inwestorzy pozyskują krajowy kapitał taki jak akcje bądź nieruchomości, obserwują wzrost przepływu kapitału.

Dane dotyczące bilansu płatniczego to połączenie całkowitego handlu, którego państwo dokonało oraz przepływu kapitału w danej jednostce czasu. Bilans płatniczy dzieli się na trzy kategorie: rachunek bieżący, rachunek kapitałowy i rachunek finansowy. Rachunek bieżący skupia się na przepływie dóbr i usług pomiędzy państwami. Rachunek kapitałowy dotyczy wymiany pieniężnej między państwami w celu pozyskiwania kapitału. Rachunek finansowy analizuje przepływ monetarny pomiędzy państwami dokonywany w celach inwestycyjnych.

Makroekonomia oraz wydarzenia geopolityczne

Największe zmiany na rynku forex pochodzą najczęściej z makroekonomii oraz wydarzeń geopolitycznych takich jak wojny, wybory, zmieniająca się polityka pieniężna oraz kryzysy finansowe. Te wydarzenia mają zdolność drastycznie zmienić państwo, łącznie z jego podstawami. Przykładowo, wojny mogą wywrzeć ogromny nacisk na gospodarkę danego kraju i znacząco zwiększyć nieprzewidywalność regionu, co może się odbić na wartości waluty. Ważne jest być na bieżąco z makroekonomią oraz wydarzeniami geopolitycznymi.

Istnieje bardzo dużo danych ujawnianych na rynku forex. Dla początkującego, indywidualnego inwestora ciężko może być zrozumieć, za którymi należy wyjątkowo podążać. Mimo wszystko, ważne jest by pamiętać jakie wydarzenia mogą mieć wpływ na walutę, którą handlujesz. (Dla zgłębienia tematu, sprawdź „Handel a Wiadomości” i „Ekonomiczne Wskaźniki, Które Warto Znać.)

Teraz już wiesz nieco więcej o tym, co kieruje rynkiem, więc przyjrzymy się dwóm głównym strategiom handlowym używanym przez handlowców na rynku Forex- analizie fundamentalnej oraz technicznej.